Huling Taglamig

“Nasaan na ba yun?” sambit ni Martin sa kanyang ka-kwarto.

“Dito ko lang nilagay yun e.” sunod pa niyang winika.

“Kung ang hinahanap mo ay ang petroleum jelly andiyan lang sa tabi ng libro.” tugon naman ni Arlo.

Magkababata sina Martin at Arlo. Alam ang likaw ng bituka ng bawat isa, maging ang posisyon ng bawat isa sa pagtulog ay kabisado nila.

“Mauna na akong aakyat sa bus at para mai-reserba kita ng upuan.” bulalas ni Arlo.

Dinala lang ng hangin ang winika ni Arlo dahil walang tugon na narinig mula kay Martin. Patuloy lang ang pagpahid niya ng petroleum jelly sa kanyang mga labi. Marahang pahid ang ginagawa niya habang tutok na tutok sa salamin at pinagmamasdan ang repleksyong nasa harapan nito.

“Hindi ka pa ba napapagod ah Martin?”

“Hanggang kailan ka pa ba magpapaalipin?”

“Bakit hindi ka na lang umuwi sa Pilipinas at magturong muli?”

“Nasaan na ang sinumpaan mong tutulong ka sa paghubog ng malayang isipan ng kabataang Pilipino?” bulalas ni Martin sa taong nasa salamin.

Bitbit ang baunan ay tinungo ni Martin ang kinalalagyan ng bus. Pagpasok niya ay siya namanng sabay na pagkaway ng kababata niyang si Arlo at dagli niya itong tinungo at umupo sa nireserbang upuan. Maingay at walang patid ang kwentuhan ng bawat isa. Banaag ni Martin ang aliwalas ng mga mukha ng mga kasamahan dahil siguro Miyerkules, huling araw ng trabaho at tapos na naman ang isang linggong pakikipagbuno.

“Nangingintab na naman ang mga labi mo parekoy!” usisa ng katabi.

“Baka may katagpong nars mamaya sa cafeteria mamaya.” dugtong pa ng isa.

Ngiti lang ang isinukli ni Martin.

“Martin, malapit na tayong bumalik sa Pilipinas anong plano mo? Babalik ka pa ba sa pagtuturo?” sunod pa ni Arlo.

Sa loob ng anim na buwang nalalabi ng kontrata nila ay iyon ang tanong ng kanyang kababata pero sa pag-usad ng tatlong buwan ay wala pa ding nakukuhang sagot si Arlo sa kanyang tanong mula sa kaibigan. Binaluktot na ni Martin ang kanyang mga tuhod upang maisandal niya ang kanyang ulo sa likuaran ng upuan. Senyales na siya ay matutulog habang binabaybay nila ang daan patungo sa ospital na kanilang pinapasukan.

Sa bawat dampi ng hangin na nagmumula sa bukas na bintana ng bus mula sa kinauupuan ni Martin ay sinasayaw nito ang kanyang buhok. Hanging madalas niyang kabulungan ng kanyang saloobin.

Dama ni Martin ang nalalapit na paglamig ng klima.

“Palagay mo tapos na ba ang misyon ko dito.” bulong niya sa hangin. Malakas na dampi ang isinukli ng hangin.

“Kung ikaw ba ang nasa kalagayan ko susubok ka pa ba?”

“Ikaw kailan mo nalalaman kung anong direksyon ka iihip at gaano kalakas?” dalawang magkasunod na usisa pa ni Martin.

Isang banayad na dampi ang isinukli ng hangin na parang nagsabing lahat may oras at panahon at di dapat magmadali.

Dugtong na pakiusap pa ni Martin, “Isang tanong na lang, palagay mo ba kung susubok akong muli na mangibang bayan aayon na ang tadhana sa akin?”

Katulad ng tanong ni Arlo na di sinagot ni Martin kung babalik pa siya sa pagtuturo pagkatapos ng kanyang misyon ay mistulang ganun din ang sinagot ng hangin kay Martin.

Idinuyan na ng hangin si Martin hanggang sa pagkaidlip.

“Gising na!” sabay alog na turing ni Arlo kay Martin.

“Andito na tayo, kita tayo mamaya sa cafeteria.” pasigaw na sabi ng kanyang kababata habang nauna na itong bumaba sa bus at hindi na hinintay pa ang tugon ng kaibigan.

Nagamadali si Martin na makarating ang ikalawang palapag ng departamentong kanyang kinabibilangan.

“Huling araw na pala ng trabaho sa linggong ito.” bulong niya sa kanyang sarili.

Pagtapat niya sa pintuan ng kanyang opisina ay daglian niya itong binuksan. Hinarap niya ang mga dokumentong pinarerepaso ng kanyang amo dahil kailangang ihabol ang mga ito sa lingguhang pagpupulong. Humigit dalawang oras ang kanyang ginugol para sa mga dokumento at naipasa naman niya ito sa takdang oras.

Ilang minuto pagkapasa niya ng mga dokumento ay nakatanggap siya ng tawag mula sa kanyang amo sa telepono.

Amo: “Martin, pumunta ka sa opisina ko ngayon din.”

Martin: “Opo sir.”

Sa pagpasok ni Martin sa opisina ng kanyang amo ay sabay sambit ng kanyang amo, “Pakisara mo ang pintuan.” Agad namang tumalima si Martin.

“Ano po ‘yon sir?” tanong ni Martin.

Tugon ng kanyang amo, “Tatlong buwan na lang pala ang ilalagi mo dito, anong plano mo? Babalik ka pa ba?”

Isang matipid na ngiti ang tugon ni Martin sabay sambit, “Balita ko po magbabakasyon kayo sir. Saan po?”

Nagpatuloy ang kanilang usapan at sa tuwing uusisain siya ng kanyang amo kung ano ang plano niya sa pagtatapos ng kanyang kontrata ay iniiba ni Martin ang usapan.

“Sige po sir, ilalagay ko po lahat sa iisang file ang mga dokumentong ginawa ko sa loob ng dalawang taon para kung sakaling hanapin niyo ang mga ito ay madali niyong makikita.” habilin ni Martin na parang huling araw na lang niya sa trabaho.

“Oras na pala ng tanghalian Martin, napahaba ang kwentuhan natin, kumain ka na.” sabi ng kanyang amo.

Habang papunta si Martin sa cafeteria ay naglalaro sa kanyang isipan ang pagbabalik niya sa Pilipinas at kung babalik pa ito sa pagtuturo. Sa cafeteria ay nadatnan niya ang kanyang kababatang kanina pa’y naghihintay sa kanya.

“Kain na tayo.” sabay lapit sa kaibigan.

Umusal sila ng panalangin bago tuluyang kumain.

Bago sila naghiwalay sa cafeteria ay inusisang muli ni Arlo si Martin kung ano ang plano niya sa kanyang pag-uwi.

“Palagay ko di ka na babalik sa pagtuturo.” pangungulit ni Arlo.

“Bakit mo naman nasabi?” tanong ni Martin.

“Ayos naman kahit papaano ang sahod mo, lahat ng gusto mo ay nabibili mo kaya palagay ko babalik ka pa rin dito.” pangangalawa pa ni Arlo.

“Hindi ko pa alam, itatanong ko pa sa hangin.” sambit ni Martin.

“Kita tayo sa bus.” halos sabay nilang sabi sa bawat isa sabay ngiti.

“Mam, heto na po ang aking sulat pamamaalam sa paaralang ito.” wika ni Martin sa kanyang punong-guro.

“Sir M, naiintindihan ko na madami kang pinagdadaanan, pero sana’y tapusin mo na lang ang taong ito.” pakiusap ni Mam Bell.

“Buo na po ang desisyon ko mam, sa sangang-daang kinalalagyan ko po ngayon, balang araw ikakarangal niyo din po ako.” pahimakas ni Martin.

Hindi na muling nakita pa si Sir M sa paaralang iyon.

Natapos ang araw ni Martin sa opisina at masaya siyang nagpaalam sa kanyang mga kasamahan sa departamento.

“Happy Weekend!” bati niya habang papalayo sa opisina. Pag-akyat niya sa bus ay kaagad siyang umupo sa tabi ni Arlo at sabay tapik.

“Kumusta ang trabaho?” tanong ni Martin sa kaibigan.

“Mabuti naman.” sagot ni Arlo.

Ilang saglit lang ay umandar na ang bus.

“Tatlumpu’t lima na lang ang init. Halos normal na init na lang pala.” sambit ni Martin sa kaibigan sabay turo sa termometro sa daan.

“Oo nga patapos na kasi ang tag-init.” balik naman ni Arlo.

Sabado na naman at unang araw ng trabaho.

“Yung petroleum jelly nasa aparador.” pangunguna ni Arlo.

“Mauuna na ako sa bus.” pasigaw niyang sabi sabay sarado sa pintuan.

Habang kaharap ni Martin ang sarili sa salamin at pinapahid ang petroleum jelly sa kanyang mga labi ay nangusap ang nasa loob ng salamin.

“Pagod ka na Martin.”

“Tapusin mo na ang pagpapaalipin.”

“Magturo kang muli.”

“Tuparin mo ang simumpaan mong tungkulin na hubugin ang mga kabataan sa Pilipinas.” sunud-sunod na sabi ng nasa salamin.

Tuloy pa rin sa pagpahid ng petroleum jelly si Martin wari’y walang narinig.

Pagpasok sa loob ng bus ay tinungo na niya ang upuan. Walang nagtanong ni-isa sa kanyang mga nangingintab na labi. Wala na din ang maaliwalas na mukha ng mga kasamahan, marahil dahil Sabado at unang pasok sa trabaho kaya tinatamad lahat magsalita.

Pumosisyon na si Martin sa kanyang pagtulog sa bus.

Nangahas muling magtanong si Arlo sabay sabing, “Bilang na lang ang araw natin dito babalik ka pa ba sa pagtuturo?”

Kagaya ng dati walang balik-tugon na namutawi sa labi ni Martin sa naturingan ng kaibigan.

Dumampi muli ang hanging may dalang ginhawa habang papalayo ang bus.

“Nasa tamang direksyon ka Martin, sundin mo lang ang nasa puso mo.” utos ng hangin.

“Parang ako, walang makapagsasabi kung kailan ako iihip sa silangan o kanluran, pero ramdam nila ang presensya ko.” bulong pa ng hangin.

Ngiti ang tugon ni Martin.

“Arlo!” gising nito sa kaibigan.

Gulat namang gumising ang kababata.

“Ito na ang aking huling tag-lamig!” sabay pikit sa kanyang mga mata upang damhin ang huling init ng tag-araw at salubungin ang kanyang huling unang bugso ng taglamig sa disyerto.

***

Ito po ay pakikibahagi sa Saranggola Blog Awards: Maikling Kwentong Blog